Sigara Bağımlılığı

İnsan vücudu doğanın bir parçasıdır. Doğada gece-gündüz, sıcak - soğuk, dişi - erkek gibi zıtlıklar dengesi mevcuttur. İnsan vücudunda da temel olarak sempatik ve parasempatik denen iki sistem vardır. Bir çok hastalık örneğin; mide ülseri, migren, astım v.b. bu dengenin bozulması sonucu oluşur. Sigara içen kişide de bu denge bozulmuştur. İşte akupunktur tedavisi bu bozucu unsurları düzelterek vücut dengesini yeniden kurar.

Peki sigara bağımlılığı tedavisinde yöntem nedir ve bu tedavi nasıl başarılmaktadır?

Kısaca ifade etmek gerekirse; vücutta ve kulakta yeri ve özelliği belli olan noktalara iğne batırmak suretiyle yapılan akupunktur uygulamasıdır. Tamamen acısız ve steril bir yöntemdir.

Tabiki her maddenin bağımlılığı kendine has özellikler gösterir. Örneğin uyuşturucu ve alkol çok yoğun fiziksel bağımlılık yaparken sigara daha çok psikolojik bğımlılık yapar.WHO'nun (Dünya Sağlık Örgütü) tanımına göre düzenli olarak günde en az bir adet sigara içmek sigara bağımlılığıdır. Yani günde bir tane bile olsa sigara içmeden duramamak, içmek için yoğun istek duymak, içmemenin kişiye sıkıntı vermesidir.

Sigaranın madde bağımlılığı olarak ele alınması onu tıbbın ilgi alanına sokmuştur. eskiden sadece kötü bir alışkanlık olarak kabul edilen sigara alışkanlığı, artık tedavi edilmesi gereken bir hastalık olarak görülmekte ve tedavi edilmektedir.

1.Fiziksel Bağımlılık: Bağımlılığa yol açan madde sigaradaki nikotindir.Deneylerde damardan verilen nikotinin kokainden 5 kat daha hızlı bağımlılığa yol açtığı görülmüştür. Sigara içimi sonucu nikotin çekilen nefesi takiben 7 saniyede beyne ulaşır.Keyif verici etki, tokluk hissi oluşturur, dikkati ve uyanıklığı artırır. Hızlı meydana gelen bu iyilik halinin yine hızlı şekilde kaybolması tekrar sigara içme isteği doğurur. Çevre etkisiyle tek-tük sigara içen birisinde birkaç ayda bağımlılık oluşur. Aralıklı olarak toplamda 30 sigara içmekle nikotin bağımlısı olunabildiğini idda eden araştırmacılar vardır. Ancak sigarada görülen fiziksel bağımlılık uyuşturucu ve alkolde olduğu gibi çok güçlü değildir ve kolaylıkla başedilebilir, kısa sürede kaybolur.

Yoksunluk belirtileri; fiziksel bağımlılık nedeniyle madde alınamadığında vücutta yoksunluk belirtileri ortaya çıkar. Bunlar aşırı derece sigara içme isteğiyle beraber, huzursuzluk, yerine duramama, sinirlilik, konsantrasyon bozukluğu gibi belirtilerdir.

2.Psikolojik Bağımlılık: Fiziksel bağımlılığın aksine sigarada psikolojik bağımlılık çok güçlüdür. Sigara içilmediğinde birçok kişi için dayanılmaz bir sigara içme arzusu meydana getirir.

3.Bağımlılığın Davranışsal Yönü: Uzun süre kullanımda sigara içme davranışı otomatikleşir.Şartlanmalar oluşur. Birçok durumla, davranışla, duyguyla sigara içme arasında bağlantılar kurulur. Kimisi sinirlenince, heyecanlanınca, keyiflenince sigara içme isteği duyar. Kimisi çay içerken, yemek sonrası, alkol alırken, banyoo sonrası içer. Kimisi telefonda, direksiyonda, molada, çalışma masasında, hatta kimisi de kül tablası, sigara, çakmak görünce sigara içme isteği duyar. Bu şartlanmalar, bağlantılar zaman içinde oluşur.Her kişide farklıdır. Sigarayı bırakma girişimlerinin başarısızlıkla sonuçlanmasında en büyük pay bu şartlanmalara aittir.Bu nedenle bilişsel-davranışsal tedaviler sigarayı bırakmada ve özellikle bırakmanın sürdürülmesinde oldukça etkilidir.

1.Sigaranın bir madde bağımlılığı olduğu kabul edilmeli ve kişi "ben madde bağımlısıyım" diyebilmelidir

2.Sigara bağımlılığının doğru yöntemlerle başa çıkılabilir, tedavisi olan bir hastalık olduğu bilinmedidir.

3.Sigara içmenin zararları ve bırakmakla elde edilecek yararlar iyi değerlendirilmeli, sigarayı bırakma konusunda istekli ve karalı olunmalıdır.

Akupunkturla Sigara bağımlılığı tedavisinde  mekanizma

Uygulama yerinden -iğne batırılarak- başlatılan uyarılar beyine gerekli kodlamaları verir, bu yolla vücut ve beyin koordine bir şekilde ilgili hastalıkları tedavi eder. Vücudu mükemmel bir bilgisayara benzetirsek; beyin, yazılan bu sigara programını hafızasına alır ve unutmaz. Dolayısı ile tedavi sonunda kişi ya sigaraya karşı istek duymaz ya da sigara dumanı ona tiksinti verir.

Bununla birlikte bu tedavi ile vücuttaki ve beyindeki elektriksel, kimyasal dengeler değişir ve normalleşir. Kırmızı kan hücrelerindeki zarların gaz değişimi oksijen lehine döner. Zarlardaki elektriksel yüklerin değişimi bilimsel olarak ispatlanmıştır. Bu, hücrenin daha çok oksijen alması demektir.Bu şekilde işleyen mekanizma sayesinde hastanın vücut fonksiyonları hızla normale dönerken vücutta ve beyinde de sigaraya karşı olumsuz bir tepki(içme isteğinin kaybolması, dumandan tiksinmek v.s.) gelişmiş olur. Görüldüğü gibi akupunktur tedavisi sigara bağımlılığı tedavisinde çok etkin bir çözümdür. Ancak bu tedavinin başarılı ve kalıcı bir çözüm olması için bir takım şartların hasta tarafından yerine getirilmesi gerekir.

Kişi kurtulmak istemeli öncelikle bağımlı olan kişi, sigara bağımlılığının kendisinde sağlık problemi yaratacağının bilincine varmış ve kendi özgür iradesi ile bu bağımlılığı sona erdirmeye karar vermiş olmalıdır. Şimdi burada kararlılık ve irade kavramlarını biraz açalım:

Bu konudaki kararlılık; hiç kimsenin baskısı altında kalmadan, aile üyeleri ya da arkadaş baskısı ile değil, tamamen hastanın kendi isteği ile bu zararlı alışkanlıktan kurtulma isteğidir. Çünkü özgür irade bu tedavinin en önemli basamağıdır.

İradeyi ise (ki onu tedavi sürecinde biz ölçmeye çalışıyoruz) şu şekilde ifade ediyoruz: Sigara bağımlılığı tedavisi için bize başvuran kişinin gerçek anlamda kararlılığını anlamak için en az 12 saat sigaradan uzak kalmasını istiyoruz.

Belli bir süre sigaradan uzak kalan hastada bir takım yoksunluk belirtileri ortaya çıkar. Bu belirtiler; ellerde titreme, terleme, huzursuzluk v.s.gibi belirtilerdir. İşte biz tedaviye gelen hastada beliren bu yoksunluk belirtilerini gözlemleyerek tedavi planımızı şekillendiririz.

Sonuç olarak; sigaranın zararlarını idrak etmiş ,kendi vücuduna olan zararlarını görüp yaşamış ancak ondan vazgeçme safhasında bizden yardım talep eden hastaların yalnız olmadıklarını, kararlı oldukları ve yukarıda açıklamaya çalıştığımız şartlara inançla uydukları sürece sigara bağımlılığından 1-2 seans gibi kısa bir sürede her zaman kurtulma şanslarının olduğunu kendilerine müjdeleyebiliriz. Elele vererek söndürdüğümüz her sigara, insan hayatının sağlıkla uzaması yolunda attığımız çok büyük bir adımdır.

Bu çeşit yazılarla, akupunkturun söz konusu rahatsızlıklardaki etkisini anlatmaktaki amacımız; toplumu, bilinmeyen ve maalesef çok suistimal edilmeye müsait olan akupunktur konusunda bilinçlendirmek ve kişilerin, yetkileri T.C.Sağlık Bakanlığı'nca onaylanmış 'Akupunktur Uzmanı Tıp Doktorları'na danışabilmelerini sağlamaktır.