Normal bir eklem, normal şartlarda, bozulmadan uzun yıllar çalışabilir. Ancak eklemin normal yapısını zorlayan ve çalışma şartlarını ağırlaştıran durumlarda kireçlenme belirtileri ortaya çıkmaya başlar. İleri yaşlarda, eklemlerde tekrarlayan mekanik zorlamalarla oluşan organik değişikliklere kireçlenme (dejeneratif artrit) denir. Kireçlenmenin en önemli özelliği, eklem yüzeylerinde kalsiyum tuzlarının birikmesidir. Bu değişiklikler, ağırlık yüklenen eklemlerde daha sık görülür. Genellikle kırk yaş, insan organizmasında kemik sistemi için bir dönüm noktasıdır. Bu zamandan sonra kemiklerde küçük değişiklikler başlar.Kireçlenme, yeni kemik oluşum yeteneğinin kaybolması, osteoporoz (kemiklerdeki kalsiyum içeriğinin azalması) bunlardan bazılarıdır. Bu nedenle yaşlılarda, bütün eklemlerde bir dereceye kadar kireçlenme mevcuttur. Yaş, şişmanlık, geçirilmiş spor yaralanmaları, kazalar kireçlenme gelişme riskini artırabilir. Genetik özellikle ellerde kireçlenme oluşumunda etkilidir.
BelirtilerEklem ağrıları veya kireçlenme sonucu sıkışabilen sinirlerle ilgili ağrılar ve eklem sertliğidir. Hastalık ilerledikçe hareket kısıtlılığı çok kere bir yönde artar ve sabit bir şekil bozukluğu ile sonuçlanır. Ağrı ve kas kasılması olaya hakim olur. Eklem hareketleri sesli hsle gelir(kıtırtı ) duyulur. Kireçlenmenin en çok görüldüğü yerler, diz, kalça eklemi ve omurgalar arası eklemlerdir. Kesin tanı, ilgili eklemin röntgen filminin çekilmesiyle konulur.
NedenleriYaşla eklemlere binen stresin oluşturduğu deformasyonlar, eklem içi kırıklar, yaralanmalar ve geçirilen iltihaplar bu hastalığa yol açan etmenlerdir. Bu sebeple de "yaşlılık romatizması" olarak da bilinir. Kalça çıkığı da ilerleyen dönemde kireçlenme nedenidir. Zorlama hastalığı arttırırıken egzersiz ve spor ise azaltır.
Eklem kireçlenmesi neden yaşla ilgilidir?Yaşlanan
bedenimizde ömrünü tamamlayan veya yaralanma neticesinde ölen hücreler
çoğunlukla yerini yenilerine bırakırlar. Fakat eklem kıkırdağı
(yenilenme-rejenerasyon) potansiyeli olmayan bir dokudur. Hastalığın
seyri buna paralel olarak daralan eklem mesafesi, eklemi oluşturan
kemiklerin birbirine yakınlaşması ve yakın temasına neden olur.
Kireçlenmenin sebep olduğu şikayetler nelerdir?
Eklemi oluşturan kemiklerin yakın temas ve sürtünmesi ağrı ile belirti
verir. Dökülen kıkırdak dokusunu ortamdan uzaklaştırılmak için oluşan
iltihap ve şişlikle karşılaşılır. Bu dönemi eklemden gelen kıtırtı
(sürtünme sesleri), şişlik, çarpılma ve şekil bozukluğunun oluştuğu
dönem takip eder. Topallama ve ağrı sebebiyle değişik yürüyüş şekilleri
oluşur.
Kireçlenmenin en sık görüldüğü yerler nereleridir?
Sıklıkla bel, diz, ayak bileği, kalça eklemi gibi yük altında çalışan
eklemlerde olsa da omuz, dirsek, el bileği, el eklemleri hatta çene
ekleminde de olabilir.
Kireçlenmenin tedavisinde asıl amaç,ağrıyı azaltmak ve eklem hareketlerini düzeltmeye yöneliktir. Tedavi programları ile hastalığın ilerlemesi durdurulup, hastanın şikayetleri azaltılmaya çalışılır. Tedavide, hasta eklemin etrafındaki kasların güçlenmesini sağlamak, egzersizler, sıcak tatbiki ile kasları gevşetmek, ağrı kesicilerle rahatlatmak sözkonusudur. Kalça ve diz eklemindeki kireçlenmelerde, ekleme binen yükü azaltmak için kilonun kontrolü ve baston faydalıdır.
Akupunktur tedavisiAğrıyı gidermek, eklem bozukluklarını (dejenerasyonunu) uzun süre tedavi ile ortadan kaldırmak, eklem içi kaydırıcı (sinoviyal) sıvının yapımını arttırarak eklem yüzeylerinin birbirine sürtünmesini önlemek, eklem ağrısının oluşturduğu aşırı stresi ortadan kaldırmak mümkündür.
Ne Yapmalı?